Het onderscheid tussen kerk en staat is een groot goed.

Het is echter spijtig te moeten concluderen dat in ons liberale Nederland de scheiding van kerk en staat nogal eens wordt geïnterpreteerd als een scheiding tussen politiek en een religieus gefundeerde samenlevingsvisie. Dit mag misschien in goede aarde vallen bij de jaren ’60 generatie die zich van alles heeft vrijgevochten en religie met meer dan argwaan beziet, het past echter niet meer in het Nederland van 2002.

Deze groep, voornamelijk bestaand uit zich intellectueel noemende liberalen, loopt eigenlijk hopeloos achter.

De ontwikkeling van onze multiculturele samenleving beweegt immers in een heel andere richting. Wellicht is het zo dat voor een groot deel van de autochtone bevolking het belang van religie afneemt, maar Nederland bestaat gelukkig allang niet meer alleen uit autochtonen. Voor vrijwel alle groepen nieuwe Nederlanders liggen de zaken heel anders. Voor hen is religie veel meer bepalend voor de wijze waarop ze vorm geven aan hun plaats in de samenleving. Door gebruik te maken van rechten die hen door de Nederlandse Grondwet worden toegekend, geven zij er blijk van over een identiteit te beschikken die misschien niet zo a-religieus is als menig verlicht politicus zou wensen. En dat is natuurlijk even slikken, als je (niet gehinderd door veel kennis ter zake) dacht dat de rol van religie in het publieke leven was uitgespeeld.

Deze groepen nieuwe Nederlanders zullen wel een belangrijk aandeel hebben in het Nederland van de toekomst, en dus zou het van realiteitszin getuigen als de overheid met meer openheid en aandacht deze ontwikkelingen zou volgen. Dwars tegen het overheidsbeleid van de afgelopen 8 jaar in, heeft Job Cohen tijdens zijn nieuwjaarstoespraak als burgervader van Amsterdam dan ook gepleit voor meer aandacht voor de rol van religie in de samenleving. Volgens Cohen verloopt de integratie van nieuwe bevolkingsgroepen in onze samenleving via hun godsdienst, en ligt er ook een taak voor de overheid in te spelen op deze tendens. Wel een onderscheid tussen kerk en staat dus, maar niet een scheiding van politiek en religieus gefundeerde visies op onze (multiculturele) samenleving.

En dat is terecht. Zonder moskeeën, tempels, kerken en synagogen op waarde te schatten lukt het anno 2002 niet een echte multiculturele samenleving te ontwikkelen en in stand te houden, en een overheid die de religieuze aard van delen van haar bevolking weg wil poetsen uit het publieke leven, geeft geen goede leiding aan onze democratische rechtsstaat.

Door Benjamin Anker