Een merkwaardige paradox valt waar te nemen wanneer het over orthodoxe christenen gaat. Door nine-eleven is het loopje ontstaan ‘gelovig = fundamentalist = extremist = terrorist’. Gelukkig voor ‘Staphorst’ zal niet iedereen de onderste treden van dit trapje meteen op bible-belt-christenen toepassen. En daar zit meteen de keerzijde van de paradox. Lousewies van der Laan gaf in een interview afgelopen voorjaar aan dat ze de subsidiestop voor de SGP terecht vond. Stel je toch voor dat die een meerderheid krijgen...Was ze dan bang voor Bas van der Vlies en Kees van der Staay? Welnee, bleek haar reactie met een lachje, dat waren lieve jongens, die deden geen vlieg kwaad.

Ziedaar in twee antwoorden een dubbele boodschap. Aan de ene kant zijn christenen van het tamme type waarmee je politiek nauwelijks rekening hoeft te houden. Je speelt er zo omheen. Ze blijven toch beleefd. Je tolereert hun aanwezigheid. Veel last heb je er niet van. Aan de andere kant heerst de angst voor een sharia van christelijke snit. Pas op: als ze een meerderheid hebben, moet het zwembad op zondag dicht...

Wat moet je nu als christen? Zijn we nu tam of agressief? Een beetje psycholoog ziet vast nog een derde mogelijke diagnose: passieve agressie. Van binnen wrokkig over de grote boze wereld en daarom agressief, maar van buiten merkt die wereld weinig anders dan teruggetrokken gedrag met zo nu en dan een moralistische sneer wat er niet deugt aan die geseculariseerde buitenwereld. Calimero-gedrag. Tot je je – bijvoorbeeld als meerderheid – sterk genoeg voelt om terug te slaan. En het valt niet te ontkennen: toen onder Kuyper en Colijn de gereformeerde wereld zich geëmancipeerd had tot een groep met duidelijke  politieke invloed, was het beeld: gezag, discipline, ijver, orde en netheid. Tot op Java toe. Meer wet dan evangelie voor de spoorwegarbeiders...

Daar sta je dan. Als je te braaf blijft, kun je politiek wel inpakken. Een zoetig imago had de EO ooit ook, en dat was geen aanbeveling. Elly & Rikkert gingen na verloop van tijd ook weer steviger muziek maken, en toen kwamen nummers over maatschappelijke issues tevoorschijn als incest en verwende jongetjes in de politiek. Is dat dus het recept? Scherper worden?

Als je als christen kritisch wordt of zelfs in de aanval gaat, kun je van twee kanten reaktie verwachten. Door ‘derden’ kun je worden versleten voor iemand die terug wil (een politieke doodzonde!) naar tijden die voorbij zijn. Inmiddels is toch al jaren duidelijk dat abortus geen moord is en hulp aan zwakke Derde Wereldlanden een bodemloze put? Versterk wat sterk is, te beginnen bij jezelf – dat is taal anno 2006. Leef nu. En hou op met toeteren vanuit achterhaalde normen en waarden die bij het halen van een meerderheid zelfs tot een bijbelse sharia kunnen leiden.

Maar ook vanuit de eigen achterban kun je te horen krijgen dat scherpe uithalen niet passen bij een christen. Zachtmoedigheid past de broeder! En deemoed de zuster... Toch? Of de wisselaars op het tempelplein Jezus daar ook nog aan probeerden te herinneren, vermeldt de historie niet. En natuurlijk, deze event was de aanleiding tot de grootste en unieke zelfverloochening van de geschiedenis. Maar zou je uit deze opschoon-aktie niet ook mogen afleiden dat christenen wel eens enig heilig vuurwerk mogen vertonen, bijvoorbeeld richting liberale of libertijnse heilige huisjes?

Tuurlijk, betrouwbaarheid is beter dan populisme, schreeuwerigheid of goedkope leuzen. Maar make yourself heard kan geen kwaad als je werkelijk iets te zeggen hebt. En de sharia-vrees is ietwat hypocriet. Ten gevolge van een libertijns uitgeloke fatwa loopt de SGP subsidie mis. Hoe intolerant blijkt de moderne tolerantie! Jawel, democratie kent het principe van besluiten bij meerderheid. Maar blijvende democratie vraagt meer: elke meerderheid dient ook minderheden met wijsheid en respect tegemoet te treden. Wie zou dat de mensheid toch geleerd hebben?

Door Rob Nijhoff, medewerker wetenschappelijk instituut ChristenUnie