“Als u niet herkenbaar op de foto wilt, kunt u achter in de zaal gaan zitten”. Dit soort aankondigingen zie je steeds vaker op bijeenkomsten of congressen. Het is een uitvloeisel van de AVG, de Algemene Verordening Gegevensbescherming, die sinds 28 mei 2018 van kracht is. Personen mogen niet langer zomaar herkenbaar op de foto gezet worden, want dan zijn het persoonsgegevens. Best lastig. Maar onschuldig. Zo onschuldig is de AVG echter niet overal.

De AVG is al disproportioneel, onuitvoerbaar en contraproductief genoemd. Menig bestuur van een kerk of vrijwilligersorganisatie zal de afgelopen 2 jaar flink wat extra werklast hebben ervaren door de wet. Dit ongemak valt echter in het niet bij de problemen in de zorg.

De AVG heeft zorgprofessionals krampachtiger gemaakt om gegevens te delen en over patiënten te overleggen. Goede zorg en de veiligheid van anderen komt daardoor in het gedrang. Of deze kramp terecht is of niet, doet niet ter zake. Het probleem, dat in de sociologie bekend staat als het Thomas theorema is: "If men define situations as real, they are real in their consequences." Zorgprofessionals denken dat gegevens delen en overleggen over cliënten moeilijker is geworden. Dus is dat de consequentie. Niets delen is makkelijker voor een zorgprofessional dan iets delen.

Dit blijft niet zonder gevolgen. De casussen die de media komen, denk aan Michael P. (moordenaar van Anne Faber) en Thijs H. (die 3 wandelaars vermoordde) zijn slechts het topje van de ijsberg. Het zijn situaties waarbij goede zorg en veiligheid ondergeschikt raakten aan het recht op privacy.

Nu kent elke wet bijwerkingen. Er zijn altijd mensen of situaties die niet goed passen binnen de wetgeving. Maar ik vraag me oprecht af voor wie de AVG überhaupt een verbetering betekent.  

Is het middel AVG daarmee niet erger dan de kwaal? In elk geval heeft de wet forse bijwerkingen. In de geneeskunde leiden bijwerkingen tot een heroverweging of een patiënt de medicatie wel moet blijven slikken. Op zijn minst een geeft een arts een middel om de bijwerkingen onder controle te houden.

De bijwerkingen van de AVG in de zorg moeten leiden tot een heroverweging. En waar het middel erger is dan de kwaal, moeten we er snel mee stoppen.

Joëlle Gooijer-Medema is fractievoorzitter voor de ChristenUnie in Delft, werkt bij het Leger des Heils en heeft hart voor de ouderenzorg.

Elke maandagmiddag verschijnt op deze plek een nieuwe column van één van onze columnisten. Vorige week schreef Bas de Groot de column 'Verweesde samenleving'. Tot volgende week!