“En toch zal zelfs de moordenaar van Derk een advocaat vinden die het onderste voor hem uit de kan haalt. Zo hoort het namelijk.”

Deze tweet, in reactie op de moord op strafrechtadvocaat Derk Wiersum, trof me. Net als een uitspraak van een sollicitant die ik sprak. In zijn thuisland had hij jaren gediend in het leger voordat hij het bedrijfsleven in ging. Ik vroeg hem naar het resultaat uit zijn carrière waar hij het meest trots op was. Zijn antwoord maakte me stil: “None of my men died.”

Twee voorbeelden van wat voor mij beroepseer is. Mensen die staan voor wat ze doen, niet om geld of status maar omdat ze overtuigd zijn van de waarde van wat ze doen. Vind mensen die hun ‘waarom’ begrijpen, en de rest is invulling.

Deze week nam de Tweede Kamer een voorstel van CDA en ChristenUnie aan om een parlementair onderzoek te doen naar falende overheidsdiensten. Ik was daar blij mee. Niet alleen vanwege de inhoud (veel overheidsinstanties mogen van de Paarse Krokodil hun mascotte maken), maar vooral omdat juist de ChristenUnie ook eens kritisch naar de overheid wil kijken.

Ik hoor ons namelijk tè vaak meegaan in de populistische retoriek tegen het bedrijfsleven en ‘marktwerking’. Zelfs het fiasco met de Amsterdamse afvalverwerker AEB, pas sinds kort zelfstandig en met de gemeente als 100% aandeelhouder, werd geframed als voorbeeld daarvan.

Wat ik hoop, is dat dit onderzoek uitwijst dat grote, complexe organisaties meer op elkaar lijken dan we waar willen hebben. Dat alle vitale infra, publiek en privaat, daarmee te maken heeft, en uiteindelijk het verschil tussen waarde en frustratie wordt bepaald door mensen en hun beroepseer.

Dat vakmensen in de uitvoering vaak niet genoeg armruimte hebben om te doen waar ze goed in zijn. Dat we graag ‘minder management!’ roepen - totdat we iemand nodig hebben om de schuld te geven als het mis ging. Dan hadden we vooral graag góed leiderschap gewild.

‘Culture eats strategy for breakfast every time’, zei managementgoeroe Peter Drucker al. Het laatste dat het onderzoek moet opleveren, is een structuuroplossing voor een cultuurprobleem. Het wordt tijd dat we vakmensen weer ruimte geven en waarderen. Uitvoerders en leidinggevenden. In de publieke sector en in de private.

Onderaan de streep wordt ons land gemaakt door mensen. Mensen die een eer in stellen in wat ze doen en daar elke dag beter in willen worden - zelfs als ‘one of their men dies’.

Alex ten Cate houdt zich bezig met leiderschapsontwikkeling in de financiële sector en denkt af en toe mee met de ChristenUnie.

Elke maandagmiddag verschijnt op deze plek een nieuwe column van één van onze columnisten. Vorige week schreef Bas de Groot de column '25.000 Greta's'. Tot volgende week!