Column: Rechts of links of … ?
dinsdag 23 april 2002 11:57
Krijgen we in Nederland en Europa een ruk naar rechts?
In de afgelopen acht jaar onder het Paarse bewind werd de hoofdmoot van wat vroeger ‘links’ en ‘rechts’ heette geneutraliseerd door ‘sociaal-liberaal’. D66 was een kleine, ondeugende jongen, die op de golven van de tijdgeest zijn onevenredig grote stempel wist te drukken op de samenwerking tussen PvdA en VVD.
Echt links – wat dat ook moge zijn - was nog wel te vinden in de SP en in mindere mate in GroenLinks, maar echt rechts bestond nauwelijks meer.
Het CDA is op zijn beurt al die acht jaar op zoek geweest naar een nieuw profiel, maar is daar nog steeds niet uit. Linkser, rechtser, christelijker, socialer? Decennia verkeerden zij in het centrum van de macht en omdat zij daar binnenkort weer in terug lijken te gaan keren, denken ze nu vast dat ze niet meer hóeven te kiezen.
Nu PvdA en VVD elkaar uitsluiten voor een volgende regering, nu GroenLinks naar het regeringspluche lonkt en nu Pim Fortuyn op het toneel is verschenen, lijkt het er sterk op dat het weer een ouderwetse strijd wordt tussen links en rechts. Zijn er immers niet slechts twee coalities mogelijk, namelijk een linkse met PvdA, GroenLinks en CDA of een rechtse met VVD, Pim Fortuyn en CDA? Is de tijd rijp voor linksom of voor rechtsom?
Nog maar enkele jaren geleden waaide er een ware sociaal-democratische golf door Europa. In veel landen leden de rechtse regeringen, de conservatieven en christen-democraten verkiezingsnederlagen. Kok, Blair, Schröder, Jospin c.s. kwamen aan de macht. Het was een nieuw soort links: sociaal-democratisch op een wat liberale toer. Het schiep verwachtingen. Het zou allemaal vrijer en socialer worden. Gezondheidszorg en onderwijs zouden een nieuwe impuls krijgen. Het milieu zou er beter van kunnen worden.
Dat viel allemaal tegen. De sociaal-democraten lieten zich verleiden en misleiden door de sociaal-liberalen en de economische voorspoed. Veel problemen waar de gewone burger dagelijks tegenaan loopt, lieten ze echter liggen. De onvrede groeide.
En nu? In Frankrijk heeft Jospin het veld moeten ruimen. Grote verwarring in het linkse kamp. Er is daar sprake van een ruk naar rechts. Nog nooit had Le Pen zoveel stemmen. Natuurlijk wordt uiteindelijk de gematigder rechtse Chirac president, maar toch … In Duitsland is het bewind-Schröder aan het afkalven. Dit weekend verloor zijn partij dramatisch in Saksen-Anhalt. In Engeland ligt Blair helemaal niet goed meer en ook hij zal er dit jaar waarschijnlijk aan moeten geloven.
Krijgen we na de verkiezingen van 15 mei in Nederland ook een ruk naar rechts? Het zou heel goed kunnen. Veel politieke ogen waren de afgelopen weken gericht op het lokale avontuur van Pim Fortuyn en jawel: in Rotterdam is nu een college van Leefbaar Rotterdam, CDA en VVD. Zonder de daar sinds mensenheugenis regerende PvdA. Is dit een voorbode voor het landelijke verhaal?
De ChristenUnie noemt zichzelf “niet links, niet rechts, maar christelijk-sociaal”. Toch neigt ze de laatste tijd wat naar links. Eventuele deelname aan een linkse regering zou dat beeld verder bevestigen. Deelname aan een rechtse regering is door de ChristenUnie min of meer uitgesloten. Hoe dan ook, de ChristenUnie moet in de komende vier jaar de term ‘christelijk-sociaal’ zich toe-eigenen, beter doordenken en een stevig profiel geven. Dan hebben we een goed antwoord op een eventuele ruk naar rechts én op verwijten van een eigen ruk naar links.
Door FJP
Het CDA is op zijn beurt al die acht jaar op zoek geweest naar een nieuw profiel, maar is daar nog steeds niet uit. Linkser, rechtser, christelijker, socialer? Decennia verkeerden zij in het centrum van de macht en omdat zij daar binnenkort weer in terug lijken te gaan keren, denken ze nu vast dat ze niet meer hóeven te kiezen.
Nu PvdA en VVD elkaar uitsluiten voor een volgende regering, nu GroenLinks naar het regeringspluche lonkt en nu Pim Fortuyn op het toneel is verschenen, lijkt het er sterk op dat het weer een ouderwetse strijd wordt tussen links en rechts. Zijn er immers niet slechts twee coalities mogelijk, namelijk een linkse met PvdA, GroenLinks en CDA of een rechtse met VVD, Pim Fortuyn en CDA? Is de tijd rijp voor linksom of voor rechtsom?
Nog maar enkele jaren geleden waaide er een ware sociaal-democratische golf door Europa. In veel landen leden de rechtse regeringen, de conservatieven en christen-democraten verkiezingsnederlagen. Kok, Blair, Schröder, Jospin c.s. kwamen aan de macht. Het was een nieuw soort links: sociaal-democratisch op een wat liberale toer. Het schiep verwachtingen. Het zou allemaal vrijer en socialer worden. Gezondheidszorg en onderwijs zouden een nieuwe impuls krijgen. Het milieu zou er beter van kunnen worden.
Dat viel allemaal tegen. De sociaal-democraten lieten zich verleiden en misleiden door de sociaal-liberalen en de economische voorspoed. Veel problemen waar de gewone burger dagelijks tegenaan loopt, lieten ze echter liggen. De onvrede groeide.
En nu? In Frankrijk heeft Jospin het veld moeten ruimen. Grote verwarring in het linkse kamp. Er is daar sprake van een ruk naar rechts. Nog nooit had Le Pen zoveel stemmen. Natuurlijk wordt uiteindelijk de gematigder rechtse Chirac president, maar toch … In Duitsland is het bewind-Schröder aan het afkalven. Dit weekend verloor zijn partij dramatisch in Saksen-Anhalt. In Engeland ligt Blair helemaal niet goed meer en ook hij zal er dit jaar waarschijnlijk aan moeten geloven.
Krijgen we na de verkiezingen van 15 mei in Nederland ook een ruk naar rechts? Het zou heel goed kunnen. Veel politieke ogen waren de afgelopen weken gericht op het lokale avontuur van Pim Fortuyn en jawel: in Rotterdam is nu een college van Leefbaar Rotterdam, CDA en VVD. Zonder de daar sinds mensenheugenis regerende PvdA. Is dit een voorbode voor het landelijke verhaal?
De ChristenUnie noemt zichzelf “niet links, niet rechts, maar christelijk-sociaal”. Toch neigt ze de laatste tijd wat naar links. Eventuele deelname aan een linkse regering zou dat beeld verder bevestigen. Deelname aan een rechtse regering is door de ChristenUnie min of meer uitgesloten. Hoe dan ook, de ChristenUnie moet in de komende vier jaar de term ‘christelijk-sociaal’ zich toe-eigenen, beter doordenken en een stevig profiel geven. Dan hebben we een goed antwoord op een eventuele ruk naar rechts én op verwijten van een eigen ruk naar links.
Door FJP
Reacties op 'Column: Rechts of links of … ?'
Geen berichten gevonden
Log in om te kunnen reageren op nieuwsberichten.