Column: Politieke leegheid

dinsdag 12 februari 2002 13:19

Spannender dan ooit zouden deze verkiezingen zijn. Vooral de landelijke verkiezingen. Het land is moe van Paars. Politiek Den Haag droomt van nieuwe coalitie-verhoudingen. Spannend zouden de verkiezingen ook worden door het vertrek van zittend premier Kok.
De lijsttrekkers van de grote partijen hebben allemaal geopereerd vanuit de Kamer en zouden nu het debat moeten aangaan over hun ideeën. Balkenende heeft een poging gedaan met zijn lezing over de ‘multiculturele samenleving’, maar wees eerlijk: welk inhoudelijk politiek debat kunnen we ons van de laatste tijd herinneren?

Men positioneert zich, maar het debat is leeg. Men zou denken dat de gevestigde politieke partijen weinig reden hebben tot deze nikserigheid. De partijpolitieke verhoudingen in Nederland zijn aan het schuiven. Dat proces is lokaal gaande, maar gebeurt zeer duidelijk waarneembaar ook op het nationale vlak. In 1994 verloor het CDA twintig zetels, D66 en VVD staan nu samen al op een verlies van 18. De kiezer die in 1994 en 1998 Paars zou hebben gewild, keert zich nu af van de neo-liberale partijen die er het hart van vormden.
Grillig vaderland.

De partijen die zich over dit grillig electoraat hebben ontfermd heten Leefbaar Nederland en Lijst-Fortuyn. De nieuwkomer Fortuyn heeft het land in zijn ban.
In het Volkskrant-interview gingen alle remmen los. Het is waar wat dr. S.W. Couwenberg in Trouw op 12 februari 2002 schrijft: de roem is Fortuyn naar het hoofd gestegen.
Hij maakt nu een doorstart, want populisten nemen nooit woorden terug. Waarom zou je als je al een deel van het volk aan je gebonden hebt en er mogelijk nog meer in zit? Zijn opmars is een obsessie voor de zittende partijen, de VVD voorop, die prompt hun eigen spannende verkiezingen vergaten.
Deze jalousie de metier maakt duidelijk dat Pim Fortuyn meer een exponent is van een oppervlakkige, media-georiënteerde en opportunistische politieke cultuur dan menigeen wil weten.
Eens in de vier jaar pompen de grote partijen zich voor de media op, bespreken met wie ze willen gaan, accentueren hier en daar een verschil en proberen de taal van de kiezer te spreken.
Pim Fortuyn kent dit spel. Het verschil is alleen dat hij zich niet aanpast aan de Haagse spelregels omtrent politieke correctheid. Hij onderneemt niet de tocht naar het politieke midden, maar naar de periferie met medeneming van twintig zetels. Dat zet het politieke landschap op zijn kop.

Intussen blijft het politieke debat zo dood als een pier. Fortuyn draagt het zelfs ten grave.
Wat ons betreft mag er natuurlijk een debat over artikel 1 van de Grondwet zijn. Christenen hebben ook geprotesteerd tegen de ideologie van de gelijkheid, maar de sneren die Fortuyn uitdeelt, maakt zijn toon vals. Veel intellectueels valt er ook niet in zijn betoog te ontdekken, ook al beroemt hij zich op zijn boeken.
Gereformeerden ‘ leugenaars’ noemen, omdat ze een hoog normen- en waardenstelsel kennen, is geen begrijpelijke uitspraak. Ook het omgekeerde kan waar zijn. Maar wie heeft trek in dergelijke discussies?

De Nederlandse politiek oogst dus wat men heeft gezaaid. De armoede van dit verschijnsel is ook de armoede van de Nederlandse politiek, voor wie de media-agenda zo ongeveer de belangrijkste politieke agenda is geworden. De boemerang van de ontideologisering en het waarden-relativisme keert op eigen hoofd terug. Het debat is leeg.
Is het verschijnsel-Fortuyn ook niet het gelijk van de christelijke politiek, die altijd gewezen heeft op de betekenis van het verband tussen het geestelijke en politieke leven van een volk?
Er is meer nodig dan artikel 1 van de Grondwet om de samenleving sterk en weerbaar te maken tegen opportunisme en populisme. Zonder genade en recht, verstaan in bijbelse zin, verwildert de samenleving.

Door Roel Kuiper

« Terug

Reacties op 'Column: Politieke leegheid'

Geen berichten gevonden

Log in om te kunnen reageren op nieuwsberichten.