Column: Geen woord meer over waarden!
donderdag 08 juli 2004 11:43
Op mijn bureau liggen drie rapporten van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid over waarden en normen. Bijna 1000 bladzijden met bespiegelingen over waarden, normen, gedrag, normaliteit, normalisatie en een beschavingsoffensief. Ik heb het echt nog niet allemaal gelezen. Ik denk ook niet dat ik het ga doen. Ik vraag me zelfs af of dat zin zou hebben. Wat worden we er beter van? Wat merkt ‘de man in de straat’ ervan? En hoe komen we ooit een stap verder in het ‘waarden- en normendebat’?! Nog één rapport over waarden en normen of nog één nietszeggend Kamerdebat en niemand wil die term ooit meer horen. Hoe keren we het tij?
Het eerste WRR-rapport (“Waarden, normen en de last van gedrag”, december 2003) was het officiële, door de kabinet gevraagde advies. Dat eindigde met een zevental concrete aanbevelingen. Alhoewel, zo concreet zijn ze nu ook weer niet. Oordeel zelf maar:
1. De overheid dient een consistent en helder opsporings- en vervolgingsbeleid aan te houden
2. Naast effectieve repressie dienen de overheid en maatschappelijke instellingen ook een intensief preventiebeleid te voeren.
3. Opvoedingsondersteuning moet algemener beschikbaar komen voor ouders die dit nodig hebben
4. De overheid heeft een taak om, naast de eigen verantwoordelijkheid van andere instituties, de mogelijkheden voor publieke discussies over waarden en normen en de vele dimensies van morele pluriformiteit te ondersteunen en, waar nodig, te verruimen. (…) Bij de overheid berust ook een bijzondere taak in het uitdragen en het onderhouden van de waarden van democratie en rechtsstaat.
5. Uit het oogpunt van te voorziene en onvermijdelijke waardeconflicten tussen etnische groepen en tussen diverse culturen verdient het speciale aanbeveling te gaan werken aan praktische programma’s voor conflictpreventie en conflictbeslechting
6.De overheid dient instituties, organisaties en instellingen die publieke taken vervullen, op ruime schaal gelegenheid te geven meer aandacht te besteden aan de morele dimensie van hun werkzaamheden
7. De raad beveelt de regering aan om te bevorderen dat er in bestaande instituten onderzoek op het punt van waarden, normen en gedrag wordt geëntameerd of voortgezet dat kan bijdragen aan informatievoorziening, discussie, experimenten en onderzoek met betrekking tot de in dit rapport beschreven problemen.
Het tweede WRR-rapport (“Bijdragen aan waarden en normen”) bevat 408 bladzijden en 17 hoofdstukken met op zich boeiende beschouwingen van verschillende auteurs over waarden en normen op terreinen als criminaliteit, opvoeding, allochtone jongeren, economie, gezondheidszorg en media (twee stevige hoofdstukken, waarvan de tweede de titel draagt: “Als de leugen regeert, wie brengt haar dan in omloop?”!). Een paar keer wordt het concreet, bijvoorbeeld in het kortste hoofdstuk over gedragsregels op school of in het persoonlijke verhaal van een auteur over anti-vandalismebeleid in Montfoort of als René Diekstra schrijft over de Rotterdamse stadsetiquette. Maar ja, over Rotterdam en Gouda hebben we het nu wel genoeg gehad. Waarom hebben alle Nederlandse gemeenten intussen niet zo’n lijstje regels?
Het derde WRR-rapport (“Schets van een beschavingsoffensief”) is weer één lange filosofische beschouwing.
Tsja, wat schieten we er mee op? Wat zouden mijn Turkse en Surinaamse buren ervan vinden? Zal ik met die stapel rapporten naar buiten lopen als zo’n jochie in mijn heg staat te plassen in plaats van drie huizen verderop op zijn eigen pot te gaan zitten? Of als een groepje jeugdige medelanders ’s avonds laat hun scooters staan uit te proberen?
Zou iemand van hen ooit www.zestienmiljoenmensen.nl al eens hebben bezocht? ’t Zou me zelfs verbazen als u/jij deze waarden-en normen-internet-site van de regering regelmatig bezoekt …
Op de CDA-site www.normenenwaardendebat.nl wordt ook niet echt veel gediscussieerd.
En het particulier intiatief www.normenenwaarden.nl komt ook al twee jaar niet van de grond.
En dat boek van het Platform Waarden en Normen (“Normen op hun waarde geschat”, september 2003) was ook alleen maar voor de eigen, gereformeerde achterban geschreven. Daar heeft ook niemand het meer over …
Het moet anders! Anders is de aandacht voor waarden en normen straks helemaal weg! Hoe kan de ChristenUnie het tij nog keren. Hoe kunnen we het debat op een ander niveau tillen?
Ik denk door concreter te worden. Van waarden naar normen naar concrete acties, plannen, initiatieven e.d. Geen waarden, maar daden.
Onlangs heb ik met hulp van stagiaire Iwan van den Berg een notitie voor onze raadsleden geschreven met een serie concrete voorstellen (zie www.bestuurders.christenunie.nl).
Wat vindt u/jij ervan?
1. integrale veiligheid:
a. stel met alle betrokken instanties gezamenlijk een alcoholplan voor de gemeente op
b. laat de politie juist aan de grootste oproerkraaiers vragen om te helpen bij nieuwe projecten
c. integrale, wijkgerichte zorg voor jeugd volgens het Communities that care- principe
2. multiculturele samenleving:
Zet van een permanent organisatie- of overlegteam op, bestaande uit (informele) leiders van verschillende culturen. Dit team neemt verantwoordelijkheid voor het initiëren of organiseren van projecten of activiteiten die de sociale betrokkenheid (vooral ook tussen autochtonen en allochtonen) tot doel hebben.
3. onderwijs:
a. roep een platform voor leefbaarheid rond scholen in het leven (met daarin bewoners, ondernemers, leerkrachten e.d.)
b. stel een jeugdgemeenteraad in (een soort schaduwgemeenteraad bestaand uit jongeren, die gevraagd en ongevraagd advies mag uitbrengen aan raad en college)
4. sport:
o.a.: sportverenigingen die aantoonbaar investeren in ’fair play’ ontvangen een bonus.
5. maatschappelijke zorg:
a. stel ouderenconsulenten voor persoonlijk contact met ouderen
b. stel een seniorenraad in
c. investeer in de ondersteuning van mantelzorgers
d. richt een ‘buurtkamer’ in (kan een kerk doen!), om vereenzaming van ouderen voorkomen
6. cultuur:
Idee: beloon maatschappelijk verantwoorde kunst met tijdelijke exposities in gemeentehuis, bibliotheek, parken e.d.
7. groen-norm:
Invoeren van een soort groentoets of groenkader (‘groennorm’) om groen te integreren bij projecten met als referentiekader 75m2 openbaar groen per woning en bereikbaarheid van groen voor iedereen binnen een straal van 500 meter
8. gehandicapten:
a. binnen grote woonprojecten zou standaard aandacht moeten zijn voor woonbehoeften van gehandicapten. Daar moet letterlijk en financieel ruimte voor zijn. Een verplichte gehandicapten-toets in alle projectplannen.
b. er bestaat al een landelijke voorbeeldnorm van 2% van de parkeerplaatsen bij openbare gebouwen voor gehandicapten. Dat moet meer onder de aandacht gebracht worden.
Bij de bovenstaande dingen geef ik één ding toe: het is niet altijd duidelijk wie zo’n idee moet gaan uitvoeren. Denk niet te gemakkelijk, dat dit de verantwoordelijkheid van de lokale of landelijke overheid is. Het is juist de uitdaging aan maatschappelijke organisaties en kerken om de handschoen op te pakken en maatschappelijk verantwoord te gaan handelen. Of zullen we een nieuwe term introduceren: maatschappelijk dienstbaar handelen!
Dus, ik wil nu geen woord meer horen over waarden, tenzij ze concreet gemaakt worden in aanvaardbare, handhaafbare normen en in haalbare projectvoorstellen. En dan ook doorpakken. Geen woorden, maar daden. Indienen die voorstellen! Handen uit de mouwen! De ChristenUnie voorop!
Door Erik van Dijk
1. De overheid dient een consistent en helder opsporings- en vervolgingsbeleid aan te houden
2. Naast effectieve repressie dienen de overheid en maatschappelijke instellingen ook een intensief preventiebeleid te voeren.
3. Opvoedingsondersteuning moet algemener beschikbaar komen voor ouders die dit nodig hebben
4. De overheid heeft een taak om, naast de eigen verantwoordelijkheid van andere instituties, de mogelijkheden voor publieke discussies over waarden en normen en de vele dimensies van morele pluriformiteit te ondersteunen en, waar nodig, te verruimen. (…) Bij de overheid berust ook een bijzondere taak in het uitdragen en het onderhouden van de waarden van democratie en rechtsstaat.
5. Uit het oogpunt van te voorziene en onvermijdelijke waardeconflicten tussen etnische groepen en tussen diverse culturen verdient het speciale aanbeveling te gaan werken aan praktische programma’s voor conflictpreventie en conflictbeslechting
6.De overheid dient instituties, organisaties en instellingen die publieke taken vervullen, op ruime schaal gelegenheid te geven meer aandacht te besteden aan de morele dimensie van hun werkzaamheden
7. De raad beveelt de regering aan om te bevorderen dat er in bestaande instituten onderzoek op het punt van waarden, normen en gedrag wordt geëntameerd of voortgezet dat kan bijdragen aan informatievoorziening, discussie, experimenten en onderzoek met betrekking tot de in dit rapport beschreven problemen.
Het tweede WRR-rapport (“Bijdragen aan waarden en normen”) bevat 408 bladzijden en 17 hoofdstukken met op zich boeiende beschouwingen van verschillende auteurs over waarden en normen op terreinen als criminaliteit, opvoeding, allochtone jongeren, economie, gezondheidszorg en media (twee stevige hoofdstukken, waarvan de tweede de titel draagt: “Als de leugen regeert, wie brengt haar dan in omloop?”!). Een paar keer wordt het concreet, bijvoorbeeld in het kortste hoofdstuk over gedragsregels op school of in het persoonlijke verhaal van een auteur over anti-vandalismebeleid in Montfoort of als René Diekstra schrijft over de Rotterdamse stadsetiquette. Maar ja, over Rotterdam en Gouda hebben we het nu wel genoeg gehad. Waarom hebben alle Nederlandse gemeenten intussen niet zo’n lijstje regels?
Het derde WRR-rapport (“Schets van een beschavingsoffensief”) is weer één lange filosofische beschouwing.
Tsja, wat schieten we er mee op? Wat zouden mijn Turkse en Surinaamse buren ervan vinden? Zal ik met die stapel rapporten naar buiten lopen als zo’n jochie in mijn heg staat te plassen in plaats van drie huizen verderop op zijn eigen pot te gaan zitten? Of als een groepje jeugdige medelanders ’s avonds laat hun scooters staan uit te proberen?
Zou iemand van hen ooit www.zestienmiljoenmensen.nl al eens hebben bezocht? ’t Zou me zelfs verbazen als u/jij deze waarden-en normen-internet-site van de regering regelmatig bezoekt …
Op de CDA-site www.normenenwaardendebat.nl wordt ook niet echt veel gediscussieerd.
En het particulier intiatief www.normenenwaarden.nl komt ook al twee jaar niet van de grond.
En dat boek van het Platform Waarden en Normen (“Normen op hun waarde geschat”, september 2003) was ook alleen maar voor de eigen, gereformeerde achterban geschreven. Daar heeft ook niemand het meer over …
Het moet anders! Anders is de aandacht voor waarden en normen straks helemaal weg! Hoe kan de ChristenUnie het tij nog keren. Hoe kunnen we het debat op een ander niveau tillen?
Ik denk door concreter te worden. Van waarden naar normen naar concrete acties, plannen, initiatieven e.d. Geen waarden, maar daden.
Onlangs heb ik met hulp van stagiaire Iwan van den Berg een notitie voor onze raadsleden geschreven met een serie concrete voorstellen (zie www.bestuurders.christenunie.nl).
Wat vindt u/jij ervan?
1. integrale veiligheid:
a. stel met alle betrokken instanties gezamenlijk een alcoholplan voor de gemeente op
b. laat de politie juist aan de grootste oproerkraaiers vragen om te helpen bij nieuwe projecten
c. integrale, wijkgerichte zorg voor jeugd volgens het Communities that care- principe
2. multiculturele samenleving:
Zet van een permanent organisatie- of overlegteam op, bestaande uit (informele) leiders van verschillende culturen. Dit team neemt verantwoordelijkheid voor het initiëren of organiseren van projecten of activiteiten die de sociale betrokkenheid (vooral ook tussen autochtonen en allochtonen) tot doel hebben.
3. onderwijs:
a. roep een platform voor leefbaarheid rond scholen in het leven (met daarin bewoners, ondernemers, leerkrachten e.d.)
b. stel een jeugdgemeenteraad in (een soort schaduwgemeenteraad bestaand uit jongeren, die gevraagd en ongevraagd advies mag uitbrengen aan raad en college)
4. sport:
o.a.: sportverenigingen die aantoonbaar investeren in ’fair play’ ontvangen een bonus.
5. maatschappelijke zorg:
a. stel ouderenconsulenten voor persoonlijk contact met ouderen
b. stel een seniorenraad in
c. investeer in de ondersteuning van mantelzorgers
d. richt een ‘buurtkamer’ in (kan een kerk doen!), om vereenzaming van ouderen voorkomen
6. cultuur:
Idee: beloon maatschappelijk verantwoorde kunst met tijdelijke exposities in gemeentehuis, bibliotheek, parken e.d.
7. groen-norm:
Invoeren van een soort groentoets of groenkader (‘groennorm’) om groen te integreren bij projecten met als referentiekader 75m2 openbaar groen per woning en bereikbaarheid van groen voor iedereen binnen een straal van 500 meter
8. gehandicapten:
a. binnen grote woonprojecten zou standaard aandacht moeten zijn voor woonbehoeften van gehandicapten. Daar moet letterlijk en financieel ruimte voor zijn. Een verplichte gehandicapten-toets in alle projectplannen.
b. er bestaat al een landelijke voorbeeldnorm van 2% van de parkeerplaatsen bij openbare gebouwen voor gehandicapten. Dat moet meer onder de aandacht gebracht worden.
Bij de bovenstaande dingen geef ik één ding toe: het is niet altijd duidelijk wie zo’n idee moet gaan uitvoeren. Denk niet te gemakkelijk, dat dit de verantwoordelijkheid van de lokale of landelijke overheid is. Het is juist de uitdaging aan maatschappelijke organisaties en kerken om de handschoen op te pakken en maatschappelijk verantwoord te gaan handelen. Of zullen we een nieuwe term introduceren: maatschappelijk dienstbaar handelen!
Dus, ik wil nu geen woord meer horen over waarden, tenzij ze concreet gemaakt worden in aanvaardbare, handhaafbare normen en in haalbare projectvoorstellen. En dan ook doorpakken. Geen woorden, maar daden. Indienen die voorstellen! Handen uit de mouwen! De ChristenUnie voorop!
Door Erik van Dijk
Reacties op 'Column: Geen woord meer over waarden!'
Geen berichten gevonden
Log in om te kunnen reageren op nieuwsberichten.